نخستین نشست خبری مهندس احمد خرم، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان با موضوع لزوم اجرای مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان به منظور مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها و با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان، نخستین نشست خبری مهندس احمد خرم، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان با موضوع لزوم اجرای مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان به منظور مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها و پیشگیری جدی از تکرار وقوع حواث تلخ و ناگوار از جمله ساختمان پلاسکو و بیمارستان سینا اطهر، روز چهارشنبه ۲۸ آبان ماه باحضور اعضای هیات رئیسه شورای مرکزی و با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی به صورت حضوری و مجازی در محل موسسه ایران برگزار شد.
در این نشست مطبوعاتی، علاوه بر رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان، مهندس حامد مانی فر مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی و مهندس مهرداد تقی زاده رئیس ستاد اجرایی مبحث ۲۲ به بیان نقطه نظرات خود پرداختند و در پایان به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.
در ابتدای این نشست مهندس خرم، با انتقاد از رهاسازی موضوع نگهداری ساختمان، از تشکیل ستاد اجرایی مبحث ۲۲ در سازمان نظام مهندسی با حضور نمایندگان ۱۵ نهاد و تعدادی از متخصصان، اساتید و کارشناسان حوزه نظام مهندسی در گروه‌های مختلف در امر مدیریت و نگهداری برای نخستین بار در کشور خبر داد و گفت: این نشست، اولین نشست ملی است که برای مهندسان و بهره براران از ساختمان فکری شده است. به عبارت دیگر، هدف مهم این نشست ایجاد اشتغال و فرصت شغلی برای فارغ التحصیلان و مهندسان ساختمان است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۲۷ میلیون واحد ساختمانی در ایران داریم که حدود ۱۰ میلیون آنها آپارتمان و بلند مرتبه هستند, خاطرنشان کرد: تمامی ساختمان های با عمر بیش از ۳۰ سال در ایران نیازمند بازسازی کلی هستند.
وزیر اسبق راه توضیح داد: اگر مدیریت تعمیر و نگهداری هر دسته ۵۰ تایی از آپارتمان های کشور را به یکی از فارغ التحصیلان رشته مهندسی واگذار کنیم، برای ۲۰۰ هزار فارغ التحصیل این رشته ها فرصت شغلی ایجاد کرده ایم تا مسئول بازرسی دوره ای و نظارت بر عملکرد تأسیسات فنی ابنیه را به عهده بگیرند و به طور مداوم اجزای ساختمان ها را پایش کنند و عمر آنها را بالا ببرند. در واقع با عملیاتی شدن این برنامه و با ایجاد ۲۰۰ هزار فرصت شغلی جدید برای مهندسان ساختمان، تحولی در اشتغالزایی آنها رخ خواهد داد.
در همین حال, مهندس خرم تاکید کرد طی دو برنامه توسعه علاوه بر اینکه می‌توانیم نرخ بیکاری فارغ التحصیلان را به صفر برسانیم، می‌توانیم اشتغال مولد هم برای سایر رشته‌ها ایجاد کنیم.
وی با یادآوری اینکه در گذشته کاری برای اعضای نظام مهندسی انجام نداده‌ایم، اظهار کرد: سازمان نظام مهندسی ۵۵۰ هزار عضو هستند که ۶۰ درصد از این تعداد یا در تخصص خود کار نمی‌کنند، یا بیکار هستند و یا در اسنپ کار می‌کنند. به عنوان مثال، فوق لیسانس معماری از دانشگاه شهید بهشتی در اسنپ کار می‌کند. برهمین اساس، باید فکری به حال مهندسان و بهره‌برداران ساختمان کنیم، ضمن اینکه بهره‌برداری، نگهداری، بازسازی و نوسازی و مقاوم‌سازی ساختمان‌های بزرگ را رها کرده‌ایم.
مهندس خرم به استناد گزارش های شورای اسلامی شهر تهران یادآور شد: هم اینک هزاران ساختمان قدیمی بلندمرتبه در پایتخت در معرض بروز سوانح مرگبار هستند که اگر فکری برای بازرسی دوره ای و نگهداری تأسیسات آنها نکنیم، با فجایع بزرگی روبرو خواهیم شد. در سایر کلانشهرها و مناطق مسکونی کشور نیز وضعیت ساخت و ساز ساختمان های جدید به دلیل بی توجهی به مقررات ملی ساختمان نگران کننده تر است.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با تاکید بر اینکه اکنون در صنعتی سازی، هوشمندسازی و بهره برداری از ساختمان سبز عقب هستیم، اظهارداشت: در نسل سوم ساخت و ساز در جهان قرار داریم درحالی که جهان در نسل ششم ساخت و ساز است.
وی با بیان اینکه به شدت از ساخت و ساز از جهان عقب ماندیم، گفت: این عقب ماندگی حل نمی‌شود مگر اینکه متولی مسکن (وزارت راه و شهرسازی) با متصدی ساختمان (ساختمان نظام مهندسی کل کشور) با هم همراه و هم عرض شوند
به گفته مهندس خرم، اکنون این اراده در وزارت راه و شهرسازی وجود دارد تا با تشکیل ستاد صنعتی سازی عقب ماندگی در کشور جبران شود.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خاطرنشان کرد: حداقل باید ٤٠ درصد صنعتی سازی در کشور داشتیم در حالی که اکنون زیر پنج درصد به روش صنعتی‌سازی عمل شده است.
مهندس خرم گفت: با حمایت وزارت راه و شهرسازی با تشکیل ستاد، صنعتی‌سازی برای هوشمند سازی و ساختمان سبز به سرعت عملیاتی خواهد شد که تحت فعالیت این ستاد هم برای فارغ التحصیلان صنعت ساختمان، شغل ایجاد خواهد شد و هم برای مقاوم سازی ساختمان‌ها و ساخت و ساز صنعتی گام بر می‌داریم.
واگذاری امور تصدی گری به بخش خصوصی
وی در پاسخ به پرسش خبرنگاران، خواستار واگذاری امور تصدی گری به بخش خصوصی شد و گفت: در کشور از بخش خصوصی حمایت جدی نمی‌شود، البته بخش خصوصی هم باید پرقدرت وارد میدان شود. دولت خودش را از امور تصدی گری کنار بکشد و امور را به بخش خصوصی بسپارد، البته تقویت و توسعه بخش خصوصی و حمایت همه جانبه مادی و معنوی باید در دستور کار دولت قرار گیرد.
وی در ادامه با اظهار تأسف از وجود نگرش های بدبینانه نسبت به فعالیت بخش خصوصی در حوزه های ساخت و ساز اظهارداشت: بالغ بر یک قرن از شروع برنامه های مهندسی ساختمان و شهرسازی در ایران می گذرد و دهها دستگاه اجرایی نظیر دولت، شهرداری ها، بنیاد و نهادهای مختلف در این بخش مسئولیت دارند، اما هنوز مرجع نظارت، بازرسی و کنترل آنها مشخص نیست و همچنان از فقدان برنامه جامع صنعت ساختمان در کشور رنج می بریم.
وزیر اسبق راه و ترابری گفت: همین کم توجهی به مطالعه در صنعت ساختمان و ورود افراد غیرحرفه ای و کم تجربه به این حوزه باعث شده تا عمر مفید ابنیه در ایران به شدت کاهش یابد و هر از گاهی شاهد بروز سوانح مرگبار در ساختمان های ایران باشیم.
خرم گفت: کوتاهی در ترویج و رعایت ضوابط مهندسی در ساخت و ساز باعث شده تا عمر مفید ابنیه ایران از ۳۰ سال در دهه ۵۰ شمسی به کمتر از ۲۲ سال در حال حاضر برسد, این در حالی است که عمر مفید ساختمان ها در آمریکا از ۳۵ سال در دهه ۵۰ شمسی به بیش از ۱۲۰ سال در شرایط حاضر رسیده است.
چرا ستاد اجرای مبحث ۲۲ تشکیل شد؟
مهندس مهرداد تقی زاده رئیس ستاد اجرایی مبحث ۲۲ در ادامه این نشست مطبوعاتی اظهارداشت: ضوابط نگهداری ساختمان‌ها تحت عنوان مبحث ۲۲ در سال ۱۳۹۲ تدوین و ابلاغ شده، اما این مبحث در این سال‌ها هرگز اجرا نشده است.
وی گفت: طی سالیان گذشته شاهد وقوع حوادث ناگوار همچون ساختمان پلاسکو در سال ۹۵ و دهها اتفاق ناگوار در شهر‌های مختلف بوده ایم. حتی چند ماه قبل شاهد اتفاق‌هایی مانند کلینیک سینااطهر و دهها فاجعه دیگر در تهران و سایر شهرها بوده ایم که متأسفانه عده‌ای از هم وطنانمان و سرمایه‌های ملی خود را از دست دادیم.
مهندس تقی زاده تصریح کرد: تاکنون هیچ فرد و سازمانی مسئولیت این کار را بر عهده نگرفته است و اگر اقدامات جدی صورت نگیرد، بروز اتفاق‌های مشابه دور از ذهن نیست، این در حالی است که ضوابط نگهداری ساختمان‌ها تحت عنوان مبحث ۲۲ در سال ۱۳۹۲ تدوین و ابلاغ شده، اما هرگز اجرا نشده است.
وی اظهارداشت: علت اصلی اینکه تاکنون مبحث مهم ۲۲ اجرایی نشده، فرابخشی بودن آن است، چرا که نگهداری و تعمیرات ساختمان‌ها صرفاً یک موضوع فنی نبوده و ابعاد مدیریتی و حقوقی آن از پارامتر‌های اثرگذار است و به حدود ۱۵ نهاد کشور شامل وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی، سازمان شهرداری ها، شهرداری ها، شورا‌های اسلامی شهرها، آتش نشانی، قوه قضائیه، مجلس شورای اسلامی، صدا و سیما، سازمان ملی استاندارد، وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه، صنف مشاورین املاک و صنف سردفتران ارتباط دارد.
رئیس ستاد اجرایی مبحث ۲۲ خاطرنشان کرد: سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور به سبب ضرورت خروج این موضوع از بن بست از ابتدای تیرماه امسال تصمیم گرفت تا نسبت به اجرایی سازی مبحث ۲۲ اقدام کند. در این راستا، "ستاد اجرای مبحث ۲۲" با حضور نمایندگان ۱۵ نهاد فوق و تعدادی از متخصصان، اساتید و کارشناسان حوزه نظام مهندسی در گروه‌های مختلف در امر مدیریت و نگهداری و بعد از تحلیل و بررسی کارشناسانه تشکیل شده است.
مهندس تقی زاده اعلام کرد: در این ستاد یک نقشه راه با حدود ۵۲ فعالیت تهیه شده است که توسط متولیان امر در حوزه‌های فنی، حقوقی، مدیریتی، فرهنگی، رسانه ای، آموزشی و ... دنبال می‌شود و قصد بر این است تا این امر مهم و ضروری در کشور اجرایی شود.
به گفته وی، ستاد اجرای مبحث ۲۲ دارای ۴ کمیته با نام‌های کمیته اجرای موارد خاص، کمیته تخصصی، کمیته رسانه و کمیته آموزش هر ماه تشکیل و موارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. رئیس ستاد اجرایی مبحث ۲۲، از حمایت مسئولان قوه قضائیه از برنامه‌های تدوین شده در این راستا خبر داد و ابراز امیدواری کرد، سیستمی طراحی شود که امکان سوءاستفاده از آن نباشد و جلوی تمام روزنه‌های تخلفات گرفته شود.
مهندس تقی زاده گفت: براساس برنامه ریزی‌های انجام شده، کل پروسه اجرای کامل مبحث ۲۲ حدود چهار سال طول خواهد کشید، ضمن اینکه اجرای این مقررات بر روی ساختمان‌های اولویت یک از خردادماه سال ۱۴۰۱ یعنی حدود یک سال و نیم دیگر آغاز خواهد شد.
وی در ادامه خواستار فرهنگ‌سازی موضوع نگهداشت ساختمان در کشور شد و بیان کرد: مدیریت ساختمان‌ها به معنای پیگیری است و اقدامات در حوزه رسیدگی و نگهداری ساختمان به وسیله این مدیریت اجرا شده است.
مهندس تقی زاده اظهار کرد: مسئله نگهداری ساختمان را باید بر عهده مدیریت ساختمان قرار دهیم و نقشه راه‌ها را در این زمینه فعال کرده‌ایم تا با برگزاری دوره‌های آموزشی خاص در یک بازه زمانی مثلا ۲ تا ۶ ساله این موضوع را اجرا کنیم.
رئیس ستاد اجرای مبحث ۲۲ بیان کرد: باید مدیران ساختمان در این موضوع مسلط شود و در این بخش شهرداری تهران، وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی، قوه قضاییه و بازرسان در این زمینه همکاری‌های لازم را انجام دهند تا بتوانند در موعد مقرر به این موضوعات رسیدگی کنند.
وی با بیان اینکه تمام مستند‌ها در این زمینه وجود دارد و اگر انجام نشود ساختمان‌ها با مشکل مواجه می‌شوند، گفت: تمامی مدیران ساختمان باید آموزش‌های لازم را انجام دهند و سازمان نظام مهندسی و مدیریت ساختمان‌ها باید آموزش‌های لازم را انجام دهند و ما در حال تهیه این گزارش هستیم.
مهندس تقی زاده با بیان اینکه نهادهای مسئول باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند، گفت: در یک فرایند زمانی ۴ ساله باید مدیریت ساختمان‌ها را تقویت کنیم و مقرر شد در قالب دو زمانبندی به این موضوع رسیدگی کنیم و امیدواریم در خرداد ماه سال ۱۴۰۱ این قانون به مرحله اجرایی و الزامی برسد.
وی در ادامه بیان کرد: افزایش ایمنی بهداشت و محیط آسایش ساکنان، بهره دهی مناسب ساختمان، جلوگیری از هدر رفتن سرمایه ملی و اشتغال زایی از مهم‌ترین مزایای اجرای مبحث ۲۲ قانون مقررات ملی ساختمان است.
مهندس تقی زاده درباره ضوابط اجرایی تعمیر و نگهداری ساختمان ها اظهارداشت: در نظر داریم زمینه تأسیس شرکت های نگهداشت ساختمان ها در محلات شهری را فراهم کنیم. این شرکت ها موظف خواهند بود در دوره های معین از تمامی اجزای فنی و الکتریکی ابنیه تحت مسئولیت خود بازدید کنند و نتیجه بازرسی ها را در یک سامانه ویژه که قابل دسترس شهرداری ها، ایستگاه های آتش نشانی، وزارت راه و شهرسازی و سایر دستگاه های متولی است، بارگذاری کنند. مسلما این دستگاه های متولی با دریافت اطلاعات بازرسی ادواری از ساختمان ها می توانند، در صدور پروانه های نظارتی دقت بیشتری کرده و مالکان را به سمت تعمیر به موقع خرابی های ساختمان تشویق کنند.
وی گفت: اطلاعات در این سامانه بر اساس داده های موجود در شناسنامه ساختمان و هرگونه تغییرات فنی اعمال شده در ابنیه در سنوات بهره برداری، بارگذاری و پایش خواهند شد. همچنین گزارش تعمیررات ضروری برای نگهداری ابنیه به مدیران ساختمان ها داده می شود تا آنها را مجاب به سرمایه گذاری در نگهداشت ساختمان خود کنیم. حتی دفاتر مشاور املاک و مراکز نقل و انتقال مسکن نیز می توانند به بخشی از اطلاعات موجود در این سامانه دسترسی داشته باشند تا هنگام معاملات ملکی، داده های لازم را در اختیار خریداران قرار دهند.
پیش نویس نظام نامه اداری مبحث ۲۲ آماده شد
در ادامه این نشست مطبوعاتی، مهندس حامد مانی فر مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی از اهمیت اجرایی شدن این مبحث سخن گفت.
وی از ساختمان به عنوان بزرگترین سرمایه در کشور یاد کرد و اظهارداشت: بیشترین سرمایه گذاری در حوزه ساختمان رخ می دهد، بنابراین ضرورت دارد تا از این سرمایه‌ها حفاظت شود.
مهندس مانی فر با تاکید بر اینکه موضوع نگهداری ساختمان ها برای وزارت راه و شهرسازی از اهمیت بالایی برخودار است، تصریح کرد: سازمان های نظام مهندسی ساختمان در سراسر کشور هم باید به موضوع نگهداشت ساختمان های موجود اهتمام بیشتری داشته باشند.
مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی بر موضوع اهمیت و توجه به بحث بیمه و بیمه ساختمان‌ها تاکید کرد و در ادامه از تدوین پیش نویس نظام نامه اداری مبحث ۲۲ خبر داد و گفت: نظام‌نامه اداری آماده و در مرحله نظرخواهی کارشناسی است که پس از جمع بندی نهایی توسط وزت راه و شهرسازی، برای تصویب به هیات دولت ارسال خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه سامانه جمع آوری تمام اطلاعات ساختمان باید طراحی شود، اظهارداشت: شناسنامه فنی و ملی ساختمان هم باید در این سامانه بارگذاری شود.
به گفته مهندس مانی فر، در نظام نامه اداری مبحث ۲۲ تکالیف دستگاه‌های مختلف مثل سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری‌ها مشخص و آنها مکلف به اجرای آن خواهند شد.